Mascha Kaléko

---

Życiorys

Mascha Kaléko, znana pierwotnie jako Golda Malka Aufen, przyszła na świat jako nieślubne dziecko Fischela Engela, żydowskiego kupca z Rosji oraz Rozalii Chaji Reisel Aufen, pochodzącej z Moraw. Rodzice zawarli związek małżeński w 1922 roku, a jej ojciec uznał ją, co zaowocowało zmianą nazwiska na Engel.

Aby uniknąć pogromów, Golda z matką przeprowadziły się na początku I wojny światowej do Frankfurtu nad Menem, gdzie jej ojciec został internowany jako rosyjski obywatel. Dwa lata później rodzina osiedliła się w Marburgu, a w 1918 roku przeniosła się do Berlina. Tam Golda podjęła naukę w szkole, a na życzenie rodziców zrezygnowała z kontynuowania studiów. W 1925 roku znalazła zatrudnienie w biurze, jednocześnie uczęszczając na wieczorne kursy filozofii i psychologii w Lessing-Hochschule oraz Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie.

31 lipca 1928 roku wstąpiła w związek małżeński z nauczycielem języka hebrajskiego, Saulem Aaronem Kaléko, który był od niej starszy prawie o dziesięć lat. Na przełomie lat dwudziestych rozpoczęła swoją przygodę ze środowiskiem berlińskiej awangardy, gdzie poznała takie osobistości jak Else Lasker-Schüler, Erich Kästner oraz Joachim Ringelnatz.

W 1929 roku zadebiutowała swoimi wierszami w magazynie „Der Querschnitt”, a w styczniu 1933 roku ukazał się jej zbiór „Liryczny zeszyt stenogramów”. W grudniu 1936 roku na świat przyszedł jej syn Steven, którego ojcem był Chemjo Vinaver, dyrygent i muzykolog. Kiedy w 1938 roku doszło do rozwodu z Saulem Kaléko, postanowiła zachować jego nazwisko jako swoje literackie pseudonim. Zaledwie sześć dni po rozwodzie poślubiła Vinavera, po czym oboje emigrowali do Stanów Zjednoczonych. W Ameryce Kaléko utrzymywała rodzinę, twórczo pisząc teksty reklamowe. W 1944 roku uzyskała amerykańskie obywatelstwo.

Po zakończeniu II wojny światowej wróciła do Niemiec, gdzie Wydawnictwo Rowohlta wznowiło jej „Liryczny zeszyt stenogramów” w 1956 roku. Na prośbę męża w 1960 roku przeniosła się do Jerozolimy, jednak tam doświadczyła ogromnego osamotnienia z powodu różnic językowych oraz kulturowych. Po stracie syna w 1968 roku oraz męża w 1973 roku, planowała powrót do Berlina.

Ostatnią wizytę w Niemczech odbyła w wrześniu 1974 roku. Niestety, podczas powrotu do Jerozolimy jej stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu. Została hospitalizowana w Zurychu, gdzie zmarła na skutek komplikacji wywołanych rakiem żołądka. Została pochowana na żydowskim cmentarzu Oberer Friesenberg w Zurychu.

W 1995 roku jedna z ulic w dzielnicy Kladow w Berlinie została uhonorowana jej imieniem, a w 2018 roku Mascha Kaléko stała się patronką szkoły podstawowej w Berlinie-Mariendorf.

---

Oceń: Mascha Kaléko

---