Mikołaj Grabowski

---

Życiorys

W okresie nauki w szkoły średniej Mikołaj Grabowski zaangażował się w działalność miejscowego domu kultury w Wadowicach oraz brał udział w szkolnym teatrze. W tym czasie wystąpił w roli Edmunda w sztuce Ciotunia autorstwa Aleksandra Fredry. Po dwóch próbach, udało mu się zostać studentem Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie. Kiedy nie zdał pierwszych egzaminów, przez rok pracował jako laborant w Zakładach Chemicznych „Alwernia”. Ukończył studia aktorskie w 1969 roku, a w 1977 równocześnie zakończył studia reżyserskie w tej samej krakowskiej uczelni.

W 1968 roku dołączył do zespołu MW2, z którym występował w różnych krajach, w tym we Francji. Swoją karierę rozpoczął jako asystent w PWST w Krakowie w 1969 roku. W latach 1998–2008 pełnił funkcję dziekana Wydziału Reżyserii tego samego profesora wyższej uczelni. W 1990 roku uzyskał habilitację, a cztery lata później tytuł profesora sztuk teatralnych. Ostatecznie stał się profesorem zwyczajnym na macierzystej uczelni.

Grabowski miał zaszczyt występować w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w latach 1969–1977. Po ukończeniu studiów reżyserskich, swoje kroki skierował do Teatru im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze, gdzie pracował od 1977 do 1979 roku, a następnie dołączył do Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi, gdzie spędził lata 1979–1981.

W latach 1981–1982 Mikołaj Grabowski sprawował funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru Polskiego w Poznaniu. W 1982 roku wrócił do Krakowa, obejmując stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru im. Juliusza Słowackiego, które zajmował do października 1985. W kolejnych latach reżyserował zarówno w Teatrze Ludowym w Krakowie-Nowej Hucie, jak i w łódzkich teatrach oraz w Pantheater Kampnagel w Hamburgu oraz w Teatrze im. Juliusza Słowackiego.

Jego współpraca z Teatrem STU w Krakowie rozpoczęła się w 1987 roku. W 1997 roku Grabowski, w porozumieniu z Krzysztofem Jasińskim, został dyrektorem artystycznym tego teatru. Warto podkreślić, że wyreżyserował szereg nagradzanych spektakli zarówno teatralnych, jak i telewizyjnych, takich jak Opis obyczajówJędrzeja Kitowicza w Teatrze STU (1990), Trans-Atlantyk Witolda Gombrowicza oraz Prorok Ilja Tadeusza Słobodzianka.

W latach 1999–2002 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Nowego w Łodzi. W 2002 roku przejął funkcję dyrektora artystycznego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, a w następnym roku objął również stanowisko dyrektora naczelnego, które pełnił aż do 2012 roku.

W realizacjach filmowych zagrał w takich obrazach jak Kariera Nikosia Dyzmy, Pręgi oraz Karol. Człowiek, który został papieżem. Co więcej, w wyborach parlamentarnych w 2005 roku, Grabowski bez powodzenia kandydował na senatora z okręgu krakowskiego, reprezentując Partię Demokratyczną – demokraci.pl, do której przynależał.

Życie prywatne

Mikołaj Grabowski dorastał w Alwerni, gdzie miał dwóch braci: starszego Wiktora oraz młodszego Andrzeja, który również związał swoje życie z aktorstwem.

Obecnie jest żonaty z Iwoną Bielską, z którą mieszka w Rudnie. Warto wspomnieć, że jego pierwsze małżeństwo zakończyło się rozwodem, a z tego związku ma syna.

Filmografia

Filmografia Mikołaja Grabowskiego obejmuje liczne ciekawie zagrane role, które pozostawiły trwały ślad w polskim kinie.

• 1968: Stawka większa niż życie – żołnierz niemiecki,
• 1976: Ocalić miasto,
• 1995: Szabla od komendanta – Diabeł,
• 1998: Billboard – inspektor policji,
• 2002: Kariera Nikosia Dyzmy – Roman Graczyk, szef Głównego Urzędu Ceł,
• 2004: Pręgi – doktor Sobański,
• 2005: Karol. Człowiek, który został papieżem – generał rosyjski,
• 2006: Jan Paweł II – kardynał Joseph Ratzinger,
• 2008: Mała wielka miłość – Bogdan Malczyk, ojciec Joanny,
• 2008: Trzeci oficer – inspektor Marian Zajdler,
• 2009: 39 i pół – profesor Machnicki,
• 2011: Uwikłanie – kapitan Mamcarz,
• 2021: Chyłka. Oskarżenie – prokurator Marian Skopiński,
• 2023: Znachor – hrabia Stanisław Czyński, ojciec Leszka.

Jego kariera aktorska obejmuje szeroki wachlarz postaci i gatunków filmowych, co dowodzi jego wszechstronności i talentu。

Odznaczenia i wyróżnienia

W ciągu swojej kariery Mikołaj Grabowski zdobył wiele wyróżnień oraz odznaczeń, które znacząco odzwierciedlają jego osiągnięcia artystyczne.

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2005),
• Złoty Krzyż Zasługi (1998),
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005),
• Nagroda im. Konrada Swinarskiego (1981) – przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr” za samodzielne i oryginalne dokonania artystyczne ostatnich dwóch lat, przede wszystkim za realizację takich spektakli jak: Kwartet Bogusława Schaeffera, Pamiątki Soplicy Henryka Rzewuskiego, Trans-Atlantyk Witolda Gombrowicza,
• Nagroda Miasta Krakowa (2012),
• Nagroda Specjalna im. Konrada Swinarskiego (2012) – przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr”.

---

Oceń: Mikołaj Grabowski

---