Halina Winiarska

---

Życiorys

Halina Winiarska, córka Władysława i Irmy, była uzdolnioną artystką, która kształciła się na wydziale filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1957 roku z sukcesem zdała egzamin aktorski w systemie eksternistycznym. Jej kariera sceniczna rozpoczęła się w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, gdzie występowała w latach 1956-1958. Następnie przez dwa lata grała w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. W okresie od 1960 do 1963 roku związana była z Lubuskim Teatrem im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze, a następnie, do 1966 roku, z Teatrami Dramatycznymi w Poznaniu.

Od 1966 roku do 2003 roku była etatową aktorką Teatru Wybrzeże w Gdańsku, gdzie zdobyła uznanie i popularność. Poza działalnością sceniczną, prowadziła także pracę pedagogiczną w Teatrze Muzycznym w Gdyni, jak również w studium aktorskim przy Teatrze Wybrzeże oraz w Biskupim Seminarium Duchownym w Gdańsku oraz w Liceum Jezuitów w Gdyni.

W latach 1961–1981 była aktywną członkinią związku artystów SPATiF-ZASP, a między 1979 a 1981 brała udział w pracach Zarządu Głównego. W sierpniu 1980 roku, w solidarności z protestującymi, wspierała strajkujących w Stoczni Gdańskiej. Po tym wydarzeniu, we wrześniu 1980 przystąpiła do NSZZ „Solidarność”, a od listopada prowadziła Komitet Zakładowy. W grudniu 1980 roku została wybrana do Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania.

Po wprowadzeniu stanu wojennego, 13 grudnia 1981 roku, została internowana i przetrzymywana w Strzebielinku oraz w Bydgoszczy-Fordonie i Gołdapi. Po dekrecie o jej uwolnieniu 19 stycznia 1982 roku, aktywnie uczestniczyła w mszy za Ojczyznę, organizowanej w gdańskich świątyniach. Uczestniczyła również w organizacji Tygodni Kultury Chrześcijańskiej oraz była członkinią Prymasowskiej Rady Społecznej w latach 1986–1994. W sierpniu 1988 roku ponownie wsparła strajkujących, tym razem w Porcie Gdańskim, a w 1989 roku współpracowała z Komitetem Obywatelskim „Solidarność” w Gdańsku.

Dwa razy zawarła związek małżeński. Po raz pierwszy z aktorem i dramaturgiem Zenonem Noconiem (1923–1992), a po raz drugi, od 29 czerwca 1963 roku, z aktorem Jerzym Kiszkisem. Halina była matką Krzysztofa, który urodził się w 1954 roku oraz Joanny, urodzonej w 1967 roku.

Odeszła 23 kwietnia 2022 roku w Kowalach, a jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w Alei Zasłużonych na gdańskim cmentarzu Srebrzysko (rejon IV kwatera TAR I-2a-3).

Filmografia

Filmografia Haliny Winiarskiej obejmuje wiele interesujących ról, które zapisały się w polskim kinie. W 1971 roku zagrała postać dyrektor technikum hotelarskiego w filmie Seksolatki. Zaledwie pięć lat później, w 1976 roku, wystąpiła w produkcjach Zagrożenie, gdzie wcieliła się w Marię Kamińską, oraz w Blizna, gdzie zagrała żonę Bednarza.

Rok 1977 przyniósł jej rolę Bieckiej, matki Elżbiety w Granicy, a dwa lata później, w 1979, zagrała Wandę Sierańską, kuzynkę Barbary w filmie Po drodze. Kolejne znaczące wystąpienie miało miejsce w 1988 roku w filmie Jemioła, gdzie zagrała Zofię Wilkońską. Tego samego roku zrealizowała również rolę kierowniczki czytelni w Dziewczynie z hotelu Excelsior.

W 1991 roku Halina zagościła na ekranach jako Augusta Baumler, matka Hildy, w filmie Odjazd. Powtórzyła tę rolę również w 1995 roku w odcinkach 2 i 3 tego samego tytułu. W 1993 roku zagrała Witkowską, ciotkę Joli w Porze na czarownice. W tym samym roku, w Awanturze o Basię, wcieliła się w gospodynię nad morzem, a rolę tę odtwarzała także w odcinkach 12 i 13 w 1996 roku.

Jej ostatnia rola w filmie miała miejsce w 1997 roku w Cudze szczęście, gdzie zagrała sąsiadkę. W 2001 roku widzowie mogli ją zobaczyć w Garderobie damskiej, gdzie zagrała Zofię Olszewską. Halina Winiarska swoją wszechstronnością i talentem wzbogaciła polski przemysł filmowy, pozostawiając trwały ślad w pamięci widzów.

Ordery i odznaczenia

Halina Winiarska posiada liczne odznaczenia i wyróżnienia, które są wynikiem jej wybitnych osiągnięć w dziedzinie kultury i sztuki.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 28 kwietnia 1997 roku,
• Krzyż Wolności i Solidarności, otrzymany 21 stycznia 2013 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, nadany w 1973 roku,
• Medal 30-lecia Polski Ludowej, uhonorowany w 1975 roku,
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, przyznany 21 marca 2007 roku,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”, uzyskana w 1973 roku,
• Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, przyznana w 1976 roku.

Nagrody i wyróżnienia

Halina Winiarska, utalentowana aktorka, zdobyła liczne nagrody i wyróżnienia w trakcie swojej długiej kariery artystycznej, które świadczą o jej wybitnych osiągnięciach. Oto podsumowanie jej najważniejszych nagród:

• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki III stopnia za rolę Molly w spektaklu Ulisses według Jamesa Joyce’a w Teatrze Wybrzeżu w Gdańsku (1971),
• Nagroda na I Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w Kaliszu za role Eweliny Corelli w Człowieku z budki suflera Tadeusza Rittnera w reż. Marii Straszewskiej oraz Róży w Ocaleniu Ireny Kubickiej i Alicji Zatrybówny w reż. Marka Okopińskiego w Teatrze Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze (1961),
• Nagroda na II KST w Kaliszu za rolę Anżeliki w spektaklu Przedziwny kochanek Pierre’a Corneille’a w Teatrze Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze (1962),
• Nagroda na XI Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu za rolę Damy w spektaklu Ostatnie dobranoc Armstronga Johna Ardena w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1969),
• Order Stańczyka, nagroda miesięcznika „Litery” (1970),
• Nagroda im. Iwo Galla (1971),
• Nagroda na XIII FTPP w Toruniu za rolę tytułową w spektaklu Maleńka Alicja Edwarda Albee w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1971),
• Nagroda na XV FTPP w Toruniu za rolę tytułową w przedstawieniu Helena Eurypidesa w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1973),
• Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za kreacje aktorskie w programach telewizyjnych (1974),
• Nagroda na XXV KST w Kaliszu za rolę Raniewskiej w spektaklu Wiśniowym sad Antona Czechowa w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1985),
• Nagroda jury na XXVIII FTPP za rolę Temidy w Prometeuszu Jerzego Andrzejewskiego w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku (1986),
• Złoty Wawrzyn Grzymały (1989),
• Nagroda aktorska I stopnia i Bursztynowy Pierścień Wikenhausera na XXIX OPTMF w Szczecinie za rolę Pastora w spektaklu Godzina kota Pera O. Enquista w reż. Krzysztofa Babickiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1994),
• Nagroda Marszałka Województwa Pomorskiego za całokształt twórczości aktorskiej z okazji 50-lecia pracy artystycznej (2003),
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 50-lecia twórczości scenicznej (2003),
• Nagroda na V Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa teatry” w Sopocie za rolę Wandy w słuchowisku Ulica sieroca Mieczysława Abramowicza (2005),
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury za zaangażowanie i wkład w dzieło tworzenia gdańskiej kultury oraz z okazji jubileuszu 50-lecia Gdańskiego Seminarium Duchownego (2007),
• Pomorska Nagroda Artystyczna za wybitne zasługi dla pomorskiej kultury (2010),
• Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny” (2012),
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury za całokształt pracy artystycznej, w tym za wybitny wkład w tworzenie gdańskiej sceny teatralnej (2013),
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 70-lecia działalności artystycznej i 50-lecia obecności Teatru Wybrzeże w Gdańsku, z podziękowaniem za wiele lat twórczej pracy na gdańskiej scenie dramatycznej (2016),
• tytuł Honorowego obywatela Gdańska (14 września 2020).

Upamiętnienie

W 2019 roku, wizerunek Haliny Winiarskiej został upamiętniony na muralu „Kobiety Wolności”, który znajduje się na stacji PKM Strzyża w Gdańsku.

---

Oceń: Halina Winiarska

---