Mariusz Jakus, urodzony 26 listopada 1967 roku w Chrzanowie, stanowi ważną postać w polskim świecie sztuki. Jego osiągnięcia obejmują zarówno aktorstwo teatralne, jak i filmowe, co potwierdza jego wszechstronność oraz talent w różnych dziedzinach sztuki scenicznej.
Jako pedagog, dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem z młodszymi pokoleniami, co czyni go cennym członkiem środowiska artystycznego. Jego działalność zarówno na deskach teatralnych, jak i w filmie, podkreśla jego pasję do sztuki oraz zaangażowanie w rozwój polskiej kultury.
Życiorys
Wykształcenie
Mariusz Jakus rozpoczął swoją edukację w Technikum Kolejowym w Krakowie, skąd przeniósł się do Wydziału Aktorskiego we Wrocławiu. Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną im. Ludwika Solskiego w Krakowie w 1993 roku. Następnie, w 2013 roku, uzyskał stopień doktora w dziedzinie nauk o sztukach pięknych. W 2017 roku obronił pracę habilitacyjną, której tematem była „Rola Muleja w spektaklu „Książę Niezłomny” w reżyserii Pawła Świątka”. Premiera tego spektaklu miała miejsce 30 października 2015 roku. Aktualnie Mariusz jest adiunktem na Wydziale AktorskimPaństwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, gdzie dodatkowo pełni funkcję prodziekana.
Kariera teatralna
Debiut aktorski Mariusza Jakusa miał miejsce 19 lipca 1992 roku w sztuce Tutam autorstwa Bogusława Schaeffera, w reżyserii Piotra Szczerskiego, na scenie Teatru 38 w Krakowie. W latach 1993–1994 pracował jako aktor w Teatrze Polskim w Poznaniu, a następnie osiedlił się w Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi, gdzie pozostawał do 2017 roku. Od tego czasu jest związany z Teatrem Współczesnym w Warszawie.
W swojej karierze teatralnej zdobył wiele nagród, w tym wysokie uznanie za rolę Leontesa w Zimowej opowieści w 1993 roku podczas Ogólnopolskiego Przeglądu Spektakli Dyplomowych Szkół Teatralnych w Łodzi. Wyróżniony został również za rolę w spektaklu Zbrodnia z premedytacją na XXXVI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w 1996 roku oraz za rolę Spodka w inscenizacji Śnienia nocy letniej w 1998 roku. Otrzymał także Kryształową Łódki w 2003 roku, ujawniając swoje umiejętności aktorskie wśród młodzieży.
Wyróżniony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” w 2009 roku.
Kariera filmowa
W filmie Mariusz Jakus często wciela się w postacie negatywne, w tym kryminalistów i złoczyńców, ale zdarza mu się również grać funkcjonariuszy służb mundurowych. W szczególności zasłynął jako „Tygrys” w filmie Samowolka w 1993 roku, w reżyserii Feliksa Falka, za co zdobył nagrodę za najlepszą drugoplanową rolę męską na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Jego inne znaczące role to komisarz Rafalski w serialu Fala zbrodni oraz „Mongoł” w Czas honoru. Regularnie pojawia się gościnnie w serialu Ojciec Mateusz, a także grał nadkomisarza Rafała Walczaka w serialu Ślad w latach 2018-2020. Znany jest również z występu w finale 14 sezonu serialu Komisarz Alex, grając Edwarda Taranowskiego vel Tarana.
W 2003 roku zadebiutował w teledysku grupy Pięć Dwa Dębiec do utworu „Pies”. Dodatkowo w 2014 roku nagrał swój pierwszy audiobook, adaptację opowiadania „Kuba i białe święta” autorstwa Patrycji Dąbrowskiej, w ramach projektu edukacyjnego AudioCzytaki, którego premiera odbyła się 17 grudnia 2014 roku.
Filmografia
Mariusz Jakus ma na swoim koncie wiele niezapomnianych ról filmowych. Jego kariera aktorska rozpoczęła się w latach 90. i od tego czasu zyskał uznanie w branży filmowej. Poniżej przedstawiamy kluczowe osiągnięcia w jego filmografii:
- 1993: Gorący czwartek – rola Zygi,
- 1993: Samowolka – wcielił się w postać Jana Jabłońskiego „Tygrysa”,
- 1994: Miasto prywatne – zagrał ochroniarza Pawika,
- 1995: Pułkownik Kwiatkowski – odegrał rolę Hardy’ego,
- 1995: Cwał – wystąpił jako adiutant,
- 1997: Kiler – zagrał Latynosa,
- 1997: Farba – wystąpił jako brunet na spotkaniu u Victora,
- 1997: Dusza śpiewa – odtwarzając postać operatora koparki,
- 1998: Matki, żony i kochanki II – zagrał ochroniarza,
- 1998: Ekstradycja 3 – wcielił się w Frytę,
- 1998: Amok – odegrał rolę Bryły,
- 1998: 13 posterunek – zagrał bandytę w 40. odcinku,
- 1999: Królowa aniołów – wystąpił jako Jakub,
- 1999–2005: Na dobre i na złe – postać Bolka,
- 1999: Pierwszy milion – wystąpienie jako człowiek Kajzara (niewymieniony na czołówce),
- 2000: M jak miłość – rola dresiarza Maćka w 2. odcinku,
- 2000: Prymas. Trzy lata z tysiąca – zagrał Narwicza,
- 2001: Tam i z powrotem – postać Majcherka,
- 2001: Przedwiośnie – rola marynarza,
- 2001: Wiedźmin – wcielił się w Bossa,
- 2001: Męska sprawa – odegrał rolę trenera,
- 2001, 2007: Świat według Kiepskich – wystąpił jako łowca w 85. odcinku oraz policjant w 266. odcinku,
- 2002: Król przedmieścia – rola „Bekona”, człowieka „Szklanki”,
- 2002: Wiedźmin – postać Vyr, członka bandy Renfri,
- 2002: Non sono io – odegrał rolę bossa,
- 2002: D.I.L. – wcielił się w Krugera,
- 2003: Żurek – zagrał dowódcę,
- 2003: Kasia i Tomek – wystąpił jako więzień, złodziej w banku,
- 2003: Stara baśń. Kiedy słońce było bogiem – postać Jeźdźca,
- 2003–2008: Fala zbrodni – rolę komisarza Szymona „Rafiego” Rafalskiego w odcinkach 1-103,
- 2003: Symetria – odegrał postać Kosiora,
- 2004: Czego się boją faceci, czyli seks w mniejszym mieście – zagrał sierżanta Barcisia,
- 2004: Rodzina zastępcza – wystąpił jako tajniak w 167. odcinku,
- 2004: Stara baśń – rola Jeźdźca,
- 2005: Karol. Człowiek, który został papieżem – zagrał oficera UB,
- 2008–2010: Czas honoru – rola SS-manna z getta „Mongoła”,
- 2008: Stygmatyczka (Scena Faktu Teatru Telewizji) – odegrał rolę majora Jaduto,
- 2009: Dom zły – wystąpił jako ksiądz,
- 2009: At oglog – postać doktora,
- 2010: Osiem9 – rola nauczyciela,
- 2010: 1920. Wojna i miłość – komisarz bolszewików w 11. odcinku,
- 2010, 2016, 2021: Ojciec Mateusz – zagrał Zygmunta Kluza (56. odcinek); Romana Zagórskiego (190. odcinek); Bogdana Walczaka (212. odcinek); Wiktora Dormuta (318. odcinek),
- 2010: Ludzie Chudego – wystąpił jako „Brunet” w 7 i 8 odcinku,
- 2011: Komisarz Alex – postać Kowala w 2. odcinku,
- 2011: Licencja na wychowanie – rola bezdomnego Stefana,
- 2011: Układ warszawski – wcielił się w Sebastiana Janosika (odcinki 7, 8, 13),
- 2011: Satan Spa – zagrał wodza,
- 2012: Misja Afganistan – postać Grzana,
- 2012: Paradoks – zagrał Piotra Wachnickiego „Łańcucha”,
- 2012: Anna German – rolę majora Sobańskiego,
- 2012, 2013: Piąty Stadion – dwie różne postaci: komornik Antoni Szwartz i Malinowski,
- 2013: Ida – rola barmana,
- 2014: Lekarze – jako Bogdan Birecki w odcinkach 40 i 41,
- 2014: Kamienie na szaniec – wystąpił jako policjant pod Arsenałem,
- 2015: Disco polo – rola szefa hotelu,
- 2015: Pierwsza miłość – postać Krzysztofa,
- 2015: Prawo Agaty – zagrał prokuratora Miłka,
- 2016: Kryształowa dziewczyna – odegrał rolę Andrzeja, ojca Adriana i Wiesi,
- 2017: Wojenne dziewczyny – zagrał Domaraszka,
- 2017: Ultraviolet – wystąpił jako Zenon Nowak (odcinki 9-10),
- 2018: Kruk. Szepty słychać po zmroku – rola policjanta Marka Kaponowa,
- 2018–2020: Ślad – zagrał nadkomisarza Rafała Walczaka, zastępca szefowej CWŚ,
- 2020: Komisarz Alex – rola Edwarda Taranowskiego vel Tarana,
- 2021: Rojst’97 – jako saper Krzysztof Jaszczerski,
- od 2023: Korona królów. Jagiellonowie – postać Lecha,
- 2024: Fuks 2 – wcieli się w Olo Cywila,
Dubbing
- 2005: Harry Potter i Czara Ognia – rola Igora Karkarowa,
- 2021: Eternals – zagrał Gilgamesha.
Nagrody
Mariusz Jakus zdobył uznanie w polskim przemyśle filmowym za swoją wybitną grę aktorską. Jego trofeum z 1993 roku to nagradzana rola drugoplanowa, którą zagrał w filmie „Samowolka”. Ważnym osiągnięciem było przyznanie mu tytułu za najlepszą drugoplanową rolę męską na 18. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
Przypisy
- Mariusz Jakus: - Jestem człowiekiem bez korzeni. Przed Łodzią nie zagrzałem nigdzie dłużej miejsca [online], plus.dzienniklodzki.pl, 12.04.2017 r. [dostęp 25.11.2022 r.]
- Pobiegnę dla chłopców dotkniętych autyzmem [online], Rzeczpospolita [dostęp 25.11.2022 r.]
- “Eternals”: obsada polskiego dubbingu – wSyncu [online], web.archive.org, 05.11.2021 r. [dostęp 20.11.2021 r.]
- Wirtualna Polska MediaW.P.M., Mariusz Jakus: Przez swoje role nieraz miał kłopoty [online], film.wp.pl, 26.11.2014 r. [dostęp 25.11.2022 r.]
- Patryk Szulc: BajkoCzytaki na święta. AudioCzytaki. [dostęp 10.12.2014 r.]
- Wykładowcy Aktorstwo | Szkoła Filmowa w Łodzi [online], filmschool.lodz.pl [dostęp 30.03.2017 r.]
- FilmPolski.pl, „FilmPolski” [dostęp 30.03.2017 r.]
- FilmPolski.pl, „FilmPolski” [dostęp 11.11.2018 r.]
- Dr hab. Mariusz Jakus, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 11.11.2018 r.]
- Mariusz Jakus, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 30.03.2017 r.]
- Mariusz Jakus, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 11.11.2018 r.]
- PIES – Pięć Dwa. Pięć Dwa 30.03.2010 r. [dostęp 24.03.2018 r.]
- Absolwenci Wydziału Aktorskiego PWST im. Ludwika Solskiego w Krakowie; Filia we Wrocławiu. [dostęp 23.12.2010 r.]
- PressReader.com - Repliki gazet z całego świata [online], www.pressreader.com [dostęp 25.11.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Mascha Kaléko | Dariusz Gorczyca | Piotr Bożyk | Eugeniusz Solarski | Tadeusz Bocheński (poeta) | Sławomir Berny | Bogdan Potocki | Zbigniew Ciaputa | Andrzej Grabowski (aktor) | Władysław Bakałowicz | Wiesław Brzóska | Halina Winiarska | Beata Bigaj | Leszek Nowak (muzyk) | Jan Piwowoński | Franciszek Targowski (aktor) | Maciej Nowak (muzyk) | Ada Szulc | Mikołaj Grabowski | Błażej WójcikOceń: Mariusz Jakus