Franciszek Janusz Grzybowski, znany również pod swoim pseudonimem „Kruk Biały”, to postać, która zapisała się w historii Polski. Urodził się 9 marca 1891 roku w Chrzanowie, a jego życie zakończyło się tragicznie 18 lutego 1919 roku, kiedy to poległ pod Kozicami.
Warto podkreślić, że Grzybowski służył jako kapitan piechoty w Wojsku Polskim, a jego poświęcenie oraz odwaga podczas służby pozostają w pamięci historycznej naszego kraju.
Życiorys
Franciszek Kruk-Grzybowski był zaangażowany w działania Polskich Drużyn Strzeleckich oraz Związku Strzeleckiego. 6 sierpnia 1914 roku wyruszył z Krakowa jako część 2 plutonu Pierwszej Kompanii Kadrowej. W październiku tego samego roku otrzymał stopień podporucznika i objął dowództwo nad plutonem oraz kompanią w 1 pułku piechoty Legionów. W obliczu kryzysu przysięgowego w 1917 roku został wcielony do cesarskiej i królewskiej armii, jednak zdezerterował z frontu włoskiego, a następnie aktywnie działał w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW).
Po odzyskaniu niepodległości w listopadzie 1918 roku Kruk-Grzybowski został przyjęty do Wojska Polskiego, gdzie przydzielono go do 8 pułku piechoty Legionów. Tam objął dowództwo III batalionu, który brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie oraz zdobyciu Cytadeli. W końcu listopada i grudnia III batalion pełnił funkcję wartowniczą w stolicy, równocześnie przygotowując się do wyjazdu na front. 3 stycznia 1919 roku, na czele swojej jednostki, udał się do Rawy Ruskiej.
Po przybyciu do Rawy Ruskiej, jego pododdział włączono do Grupy płk. Kulińskiego. 8 stycznia zajęli Żółkiew, a następnego dnia stoczyli zaciętą bitwę pod Kulikowem, w której straty wyniosły ponad stu zabitych i rannych. 10 stycznia Kruk-Grzybowski wkroczył do Lwowa, gdzie w trakcie ataku na Laszki Murowane stracił kolejną grupę żołnierzy. Już 13 stycznia rozpoczął bitwy o wieś Skniłów, w trakcie których ponownie poległo przeszło 120 ludzi w jego jednostce. 16 lutego, od rana, brał udział w walkach pod Kozicami.
Po zranieniu ppłk. Zarzyckiego, Kruk-Grzybowski objął dowództwo nad 8 pułkiem piechoty Legionów. Niestety, 17 lutego poniósł śmierć w wyniku trafienia pociskiem w głowę podczas walk pod Kozicami. Został pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa. Pośmiertnie mianowany na stopień podpułkownika oraz odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, jego zasługi pozostają w pamięci jako przykład męstwa i oddania w walce o niepodległość.
Przypisy
- Z. Wesołowski: Polish Order of the Virtuti Militari Recipients 1792-1992. 1997. [dostęp 19.09.2009 r.]
- Mieczysław Targowski, Zarys Historii Wojennej... poległ 18.02.1919 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Filip Müller (generał) | Franciszek Buliński | Andrzej Ekiert | Józef Szarota | Stanisław Miller (generał) | Marian Ocetkiewicz | Mariusz DąbekOceń: Franciszek Kruk-Grzybowski