Bolesław Wysocki

---

Życiorys

Bolesław Wysocki był znaczącą postacią, której biografia jest pełna interesujących wydarzeń i osiągnięć. Ukończył gimnazjum w Tarnowskich Górach, a następnie kontynuował kształcenie w Krakowie, gdzie studiował prawo i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej, 19 sierpnia 1939 roku, został zmobilizowany. Jako podporucznik walczył podczas kampanii wrześniowej, dowodząc plutonem stacjonującym na placówce o nazwie „Bóbrka”. Plutony te były częścią Grupy Operacyjnej „Jasło”, kierowanej przez gen. Kazimierza Łukoskiego. Po upadku kampanii, Wysocki zdołał przedostać się na Węgry, a później przez Jugosławię i Włochy dotarł do Francji w wiosennych miesiącach 1940 roku.

W Francji powierzono mu dowództwo plutonu, jednak z braku wyznaczonych celów, do momentu upadku kraju nie brał aktywnego udziału w starciach zbrojnych. Po wkroczeniu wojsk hitlerowskich 21 czerwca 1940 roku, przekroczył granicę francusko-hiszpańską, gdzie wkrótce później został aresztowany. Uwięziono go w frankistowskim obozie koncentracyjnym w Miranda de Ebro, który opuścił dopiero 20 marca 1943 roku.

Oswobodzenie nie oznaczało końca trudności, ponieważ po powrocie do wolności, Wysocki dotarł do Wielkiej Brytanii. Tam pełnił funkcję w kompanii dozorowania przeciwlotniczego w Auchtermochty w Szkocji, która była podległa komendantowi Centrum Wyszkolenia Łączności. 31 grudnia 1944 roku, po ukończeniu kursu psychometrii wojskowej na Uniwersytecie Edynburskim, został przeniesiony do Wojskowego Instytutu Psychodemograficznego w Londynie, gdzie objął stanowisko kierownika referatu personelu oficerskiego i zdobył awans na porucznika.

Kiedy 2 stycznia 1948 roku został przydzielony jako oficer oświatowy do Kwatery Głównej Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, jego rola w polskiej społeczności w obozach wzrosła. 7 kwietnia tego samego roku powierzono mu kierownictwo oświaty dla Polaków przebywających w obozach.

Po uzyskaniu magisterium, Wysocki kontynuował naukę na Uniwersytecie Londyńskim, gdzie obronił doktorat. Niestety, w 1952 roku, z powodu braku możliwości zatrudnienia w swojej dziedzinie, zdecydował się na wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Początkowo pracował fizycznie w fabryce telewizorów, ale już w drugiej połowie roku objął stanowisko wykładowcy psychologii na Uniwersytecie w Wisconsin.

W 1955 roku Wysocki został profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Harvarda w Cambridge (Massachusetts). Jego praca naukowa przyniosła mu szereg publikacji w czasopismach fachowych, a także współpracę z Komisją Historyczno-Filozoficzną Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie. Był autorem wielu felietonów, w tym dotyczących II wojny światowej oraz pamiętników z okresu pobytu w hiszpańskim obozie Miranda de Ebro.

8 kwietnia 1977 roku został uhonorowany przez Radę Państwa PRL Złotą Odznaką Orderu Zasługi za swoją działalność społeczną i kulturalno-oświatową wśród polskich żołnierzy przebywających w obozie koncentracyjnym w Miranda de Ebro.

Twórczość

W twórczości Bolesława Wysockiego można odnaleźć ważne dokumenty historyczne, które wpisują się w dzieje Polski, szczególnie w kontekście II wojny światowej.

• wspomnienia z pobytu w obozie Miranda w latach 1940–1943, opublikowane w „Wojskowym Przeglądzie Historycznym” (3 (70), s. 185-224, 1974), wydanym przez Wojskowy Instytut Historyczny,
• artykuł na temat Wojskowego Instytutu Psychodemograficznego, opublikowany w „Wojskowym Przeglądzie Historycznym” (1 (79), s. 335-228, 1977), również przez Wojskowy Instytut Historyczny,
• badania dotyczące służby psychologicznej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, zamieszczone w „Wojskowym Przeglądzie Historycznym” (3 (97), s. 86-105, 1981), Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.

---

Oceń: Bolesław Wysocki

---